Review: The Batman (2022)
Jongens, hoe vaak hebben we dat verhaal van die Batman nou al niet gezien? Eigenlijk raar dat hetzelfde verhaal ongeveer net zo vaak verteld wordt als De Passion. Voor mijn gevoel had Christian Bale die cape nog maar net afgedaan, maar The Dark Knight Rises was alweer uit 2012, toch zo’n 10 jaar geleden. Maar voor mijn gevoel was dat toch ook al in kleur en in breedbeeld, of vergis ik me nou?
Vier jaar daarvoor was er The Dark Knight, ook met Bale en Heath Ledger als Joker, weet je dat nog? En in 2005 Batman Begins, het debuut van Bale als Batman. Tien jaar daarvoor hadden we nog Batman Forever gehad met Val Kilmer (wie ook weer?), twee jaar later alweer vervangen door George ‘doe mij nog een bakkie’ Clooney in Batman and Robin uit 1997. Mijn ‘eigen’ Batman, want we hebben allemaal een Batman die we voor het eerst bewust zagen, was Michael Keaton in 1992 (Batman Returns) en drie jaar later in Batman Forever.
Ja jongens ik heb tegenwoordig internet thuis en dat is zo handig, ken je van alles mee opzoeke! Maar wat ik zeggen wil: alleen al sinds 1992 hebben we dus zo’n zeven Batman films gehad en dan vergeet ik nog even Batman v Superman: Dawn of Justice met Ben Affleck uit 2016, maar dat vind ik dan weer niet echt tellen en Ben vergeet ‘m zelf ook liever. Die lolbroek van die TV-serie uit de jaren zestig telt uiteraard niet en tekenfilmpjes en/of LEGO al helemaal niet. En die HBO TV-serie met dat jochie als Bruce Wayne (Gotham) wil na zes seizoenen nog steeds niet opschieten, daar ben ik ook he-le-maal klaar mee.
Dus waarom? Wat moet er nou in vredesnaam opnieuw verteld of verbeterd worden? (Overigens doen ze dit ook met Spiderman de hele tijd, breek me de bek niet open.) Het is nog steeds hetzelfde verhaal: Batman is de zoon van een filantropisch echtpaar, ziet zijn ouders doodgeschoten worden en besluit de misdaad te gaan bestrijden in Gotham, een stad die ze het beste met de grond gelijk kunnen maken want het is niks en het wordt ook niks. Hij heeft ook nog een trouwe butler en een groot landhuis en er is welgeteld een vent bij het politiekorps die hem wel respecteert. Het gekkenhuis van Gotham, Arkham Asylum, heeft altijd wel een levensgevaarlijke malloot aan de ketting en anders is er wel een corrupte politicus of iemand die in een vaatje gif is gevallen, of een ijskast of zoiets, om herrie te schoppen.
Nou en nu dus weer. Maar deze keer heeft de film weinig interesse om die hele voorgeschiedenis opnieuw door te ploegen. We zien niet eens de zoveelste recreatie van de aanslag op Bruce’s ouders, laat staan hoe hij aan die grot en al die spullen komt. Bruce heeft deze keer geen eigen technische dienst of uitvinder en zijn spulletjes zien er dan ook wel uit of hij het allemaal zelf bij elkaar heeft gesleuteld na een paar seizoenen Wheeler Dealers kijken.
Eigenlijk, en ik besef hoe bizar dit klinkt, is dit nog de meest realistische Batman ooit. Zo vliegt hij bijzonder weinig. Hij kan het wel, als-ie een paar ritssluitingen van zijn pak dicht doet, maar liever niet. En alle andere Batman zooi, zoals een boemerang en een haak om zich aan op te hijsen, wordt ook maar spaarzaam gebruikt. Als je kijkt om je aan Batman’s speelgoed te verlustigen zou ik deze gewoon overslaan. En we zien hem nog geen push-up doen, dus hoe hij zo’n goede vechtersbaas is geworden en blijft mag je zelf ook invullen.
Dan zijn er nog twee rollen waar ik het even over wil hebben: butler Alfred en rechercheur (later commissaris) Gordon. Die twee rollen zijn toch ook zo ongeveer het corvee van Hollywood, he? Nu is het de beurt aan Andy Serkis om Alfred te spelen. Helemaal niks ten nadele van die man, maar hij dacht vermoedelijk dat hij digitaal vervangen zou worden door Michael Caine want hij speelt ‘m precies zo. En Jeffrey Wight, die mij voor het eerst opviel in Westworld, is deze keer Gordon, een rol die net zoveel ruimte heeft voor eigen invulling als ‘man achterin voetbalstadion’. Geen eer aan te behalen, die rollen. Het zal lekker schuiven, dat wel.
De boeven zijn ook vrij normaal, dus niet van die groteske creaties als Two-Face of Mr. Freeze. Collin Farrell moet lange dagen in de schmink gemaakt hebben want hij is The Penguin, een dikke man met een pokdalig gezicht en verder weinig pinguin-achtigs.
De Riddler wordt gespeeld door Paul Dano en die doet dat heel erg goed, maar vooral vanachter een masker. Pas als dat af gaat zie je hoe goed hij dat eigenlijk doet. Zoë Kravitz is Selina Kyle oftewel Catwoman, maar die rol stelt heel weinig voor. Veel schermtijd, maar weinig substantie. Ze zoent Batman wel drie keer, iets wat in andere films eigenlijk vrijwel nooit gebeurde. Het viel me op dat ze niet gegijzeld werd, meestal wel de belangrijkste functie van een vrouw in zulke verhalen. En ze is bisexueel, want je zal tegenwoordig toch eens een film maken zonder alfabetsoep karakter.
Is er actie? Oh, jawel hoor. De obligate achtervolging met de Batmobile, de krankzinnige aanslag op Gotham door de boef van dienst, wat achtervolgingen door de politie (vooral te voet, gek genoeg) en wat geknok hier en daar; het is er allemaal.
Tsja… We gaan richting een cijfer, want over het verhaal valt dus weinig te zeggen. Was dit nodig? Nee. Voegt het wat toe aan al die andere films? Niks. Is het slecht gemaakt? Oh nee, zeker niet. Maar is het leuk? Ook niet. Er kan letterlijk geen lachje vanaf, zelfs niet als The Penguin een hele leuke woordgrap maakt die ik niet zal verklappen. (Hij is erg ad-rem als hij door Gordon en Batman apart wordt genomen voor een verhoor.) Maar wat maakt het uit, want over een jaar of tien zien we het allemaal weer opnieuw en wil de volgende regisseur het allemaal nog veel somberder en angstaanjagender maken. “Flikker nog even wat extra vuilniszakken op straat! Het is wel Gotham, ja! MEER VUILNIS! En krab wat verf van dat reclamebord!”
Eigenlijk deed het me heel erg aan Joker uit 2019 denken, die met Joaquin Phoenix op die trap. Dat was ook zo realistisch en grimmig, om niet te zeggen zo nihilistisch als de ziekte. In Gotham is alles ziek, corrupt en op sterven na dood. Waarom woont daar nog iemand? Dat Arkham gekkenhuis, dat is toch vragen om problemen als je zo je geestelijke gezondheidszorg structureert? En als de familie Wayne een weeshuis bouwt, waarom lijken ze dat dan direct na de opening weer te vergeten zodat het ogenblikkelijk een broedplaats voor een nieuwe generatie psychopaten wordt?
De acteerprestaties zijn overwegend prima (heb je gemerkt dat ik niet eens heb genoemd wie Batman speelt? Doet er ook geen reet toe) en het ziet er allemaal indrukwekkend uit, maar over een paar jaar beginnen we weer van voren af aan. En dan zal ik ook wel weer gaan kijken, want wat moet je anders op een dinsdagavond als je al weken niet meer ‘s avonds de deur uit bent geweest? Maar heel eerlijk gezegd: ik kan er prima van buiten. Liever zie ik iets nieuws, in plaats van deze oude wijn in steeds grimmiger gefilmde zakken.
Score: 5/10
Martijn Warnas
En vergeet niet:
