Grand Theft Auto IV – deel 3, het spel

Dit is deel drie uit een serie verhalen over Grand Theft Auto, die ik schrijf terwijl ik wacht tot de Staatsloterij het beloofde anderhalf miljoen overmaakt. Het schijnt nog even te duren.

(Hallo Geert.)

Nou, daar zit je dan. Met een nieuwe Xbox 360 die ongeveer hetzelfde geluid produceert als een industriële stofzuiger en een draadloze joystick die is ontworpen om net genoeg af te wijken van de Playstation 3 controller om een rechtszaak te vermijden, zodat ik weer aan de nieuwe bediening moet wennen. Eens even zien of dat spel net zo mooi is als in de trailers.

Valt niet tegen, moet ik zeggen. In Liberty City bestaat een dag- en nacht ritme, maar dat was bij de vorige spellen ook al zo. Nieuw is het feit dat de zon ook daadwerkelijk beweegt: als je een paar minuten bij een bankje gaat staan (zitten kan niet, om één of andere reden) kan het gebeuren dat je opeens in de schaduw zit. Voorbijgangers op straat roepen je voortdurend vervelende dingen en bedreigingen toe en laten zelfs als je ze op 1 meter afstand voorbij rent nog van schrik koffiebekers en boodschappentassen uit hun handen vallen. (Evenzogoed is Liberty City daarmee altijd nog schoner en vriendelijker dan New York.)
De districten Brooklyn, Queens en Manhattan heten hier Broker, Dukes en Algonquin, maar daar ga ik niet verder op in want dat lees je al in de honderden reviews die rond de releasedatum verschenen en die dit spel vrijwel zonder uitzondering negens en tienen bedeelden. Ik herken er niet veel van, behalve het Chrysler-gebouw, het Vrijheidsbeeld en de Brooklyn Bridge. Wel heeft iemand een fotoserie gemaakt van lokaties in New York die in het spel voorkomen:

Slideshow: links foto’s van de originele plekken in New York en rechts de weergave in Liberty City: https://www.flickr.com/photos/matthewj/sets/72157604988911230/show/

Grappig genoeg is ook de boardwalk van Coney Island, het strand van New York, nagemaakt. Er is een enorme achtbaan, al ziet het er niet naar uit dat die echt in bedrijf is. Het eiland Alderney mag ik nog niet betreden, want volgens het spel is er een ‘terror alert’ van kracht in de stad. Dat betekent dat de politie de brug heeft afgezet en je moet niet denken dat je er dan voorbij kunt. Dat kán wel (je kunt altijd zwemmen, of een bootje jatten) maar dan krijg je meteen de hele politiemacht op je nek, inclusief gevechtshelicopters. Nou ja, die bruggen gaan vanzelf open als ik voldoende missies heb gespeeld.

Er zijn weer tientallen radiozenders bedacht en gevuld met muziek, zodat je ergens naar kunt luisteren als je in de auto stapt. Vladivostok FM lijkt zich te richten op de Slavische gemeenschap, waar het poppetje dat ik moet besturen, Nico Bellic, ook bij hoort. Helaas zijn de meeste stations van het ‘hip hop negermuziek’-genre, waar ik niets van moet hebben. In vorige games kon ik dan afstemmen op een klassieke zender, waar het verwijfde, snobistische imago van klassieke muziek eens even flink op de hak werd genomen. Helaas moet ik Double Clef FM met de pompeuze Morgan Merryweather vanaf nu missen, al is er wel een Jazz-station. (Trouwens: ik presenteer tegenwoordig een Podcast met de broer van Morgan.) Maar ach, door het nachtelijke Liberty City rijden met Duke Ellington (Take the A-train) of Count Basie’s uitvoering van April in Paris is best sfeervol.

De zender The Journey draait zowaar het nummer van Philip Glass dat onder de eerste trailer stond, (zie de eerste post in deze serie, onderaan) al hoor je op die zender ook doodleuk het verwerpelijke getoeter van Jean Michel Jarre. Een betere reden om je wagen meteen de plomp in te rijden ken ik niet. De rest van de muziekzenders is voor mij een pot nat, met uitzondering van de praatprogramma’s. Daarin wordt Amerika flink op de hak genomen, vooral in het ‘rechtse’ programma op WKTT (oftewel We Know The Truth). Zo ongeveer alle paranoïde obsessies die in Amerika leven komen daar aan bod. Jammer dat je na een uur of drie alle grappen wel gehoord hebt, maar aan de andere kant: een beetje cabaretier verkoopt je anderhalf uur onzin op een cd voor 20 euro. Bovendien zijn er ook nog eens theaters met fictieve en echt bestaande komieken (Ricky Gervais geeft bijvoorbeeld een show, een nogal surrealistische ervaring want hij is dus als digitaal karakter in deze wereld neergezet maar heeft precies dezelfde mimiek en uiteraard de juiste stem) en dan heb ik het nog niet eens over GTA’s versie van het Internet, met sites die gehakt maken van Myspace, Craigslist, datingsites en andere Net-fenomenen. Die sites kun je bezoeken in Internetcafe’s (van de keten TW@, een mooi voorbeeld van een GTA-woordspeling) of, als je eenmaal op stand woont, op de laptop in je eigen huis. Maar zo ver is het nog niet:

Als de illegale immigrant Nico Bellic kom ik ’s nachts van een boot, waarna mijn neef Roman me meeneemt naar zijn huis. Het blijkt bepaald niet het stijlvolle appartement met bubbelbad en lekkere wijven te zijn waar hij het in zijn brieven aan huis over had. Roman werkt nog steeds aan de American Dream, maar telkens als hij wat geld bij elkaar heeft vergokt hij het weer. Hij heeft wel een taxibedrijfje, dus als ik/Nico wil, kan ik daar aan de slag. Hij stelt me ook voor aan wat schemerige types (of die komen bij hem langs) en gaandeweg krijgt Nico allerlei baantjes aangeboden die beter verdienen dan taxichauffeur. Het begint simpel, met missies die voornamelijk bedoeld zijn om mij uit te leggen wat er allemaal mogelijk is en om me te laten wennen aan de bediening van het spel. Zo moet ik bij een wasserette een steen door de ruit gooien omdat de eigenaar geen beschermingsgeld wenst te betalen, of een korte autorit maken.

Omdat Liberty City onvoorstelbaar groot is (zo groot dat er na jaren van spelen ook nog hoeken en stegen zullen zijn waar je nooit geweest bent) heb je, voor het eerst in de GTA-serie overigens, een navigatiesysteem. In vorige spellen moest je zelf de weg zoeken, hooguit geholpen door een instelbaar kompaspunt. Dat had wel wat: in het begin keek je voortdurend op de kaart (tweede rechts, dan eerste links, dan het spoor over…) en na een tijdje kende je gebieden zo groot als een stad (om niet te zeggen de Randstad, in het geval van San Andreas) op je duimpje. Het is een grappig idee om de weg te kennen in een wereld die helemaal niet bestaat, moet ik zeggen. Maar deze keer wordt je gematst: elke auto en motorfiets die je steelt heeft een navigatiesysteem, dat de kortste route naar een bepaald punt voor je uitrekent. Je leert de weg minder goed, maar Liberty City is zo groot en complex dat je anders onherroepelijk zou verdwalen. Dure auto’s hebben trouwens een sprekend navigatiesysteem, want verschil moet er zijn en in dat soort details is Grand Theft Auto onverslaanbaar. In grove grappen trouwens ook: zo komt er in het spel een biermerk met de naam Pißwasser voor. Op de reclameposter staat dan een dame die in een flesje piest…

De klussen worden langzaam ingewikkelder, gevaarlijker en lucratiever. Er komen nieuwe karakters bij, die ook weer missies voor me hebben. Sommige karakters vallen ook weer af. Soms letterlijk: een van mijn voormalige opdrachtgevers moest ik doodschieten, waarna hij over de balustrade kieperde. Sommige opdrachtgevers worden ook vrienden, wat wil zeggen dat ze me opbellen om te vragen of ik met ze wil gaan eten, darten, bowlen of mee wil naar het theater. Als je te vaak weigert vinden ze je niet zo aardig, waardoor je ook geen gebruik kunt maken van hun speciale vaardigheden: zo is de Jamaicaanse dealer Little Jacob, die overigens in onverstaanbaar Rasta-patois babbelt, niet te beroerd om je vanuit zijn kofferbak afgeprijsde wapens te verkopen. Maar ja, dan moet je hem af en toe wel thuis ophalen, meenemen naar Burger Shot of een stripclub en nog thuisbrengen ook!

Later meer, even kijk wat er zoal mogelijk is met de zojuist gevonden molotov cocktails…