Tjongejonge, wat zijn de Britten hier boos over: U-571 doet aan geschiedvervalsing en dat zit ze niet lekker. Je zou denken dat een land waar sinaasappelsap zeven piek kost en je alleen nog maar springend over de autodaken van A naar B kunt reizen andere problemen aan zijn hoofd heeft, maar in elk geval zijn ze vijf minuten gestopt met zaniken over de Euro en dat is ook wat waard. (Mijn moeder doet vrijwilligerswerk in Engeland en wordt door haar collega's persoonlijk verantwoordelijk gehouden voor de Europese Monetaire Unie. Veel Britten denken ook dat ze vanwege de Europese regelgeving thuis verplicht een Frans hurktoilet moeten installeren. Dat volk is niet goed snik, geloof me.) (Martijn wordt op vakantie geregeld voor Engelsman versleten - Ed.)
Wat is nu het geval? In U-571, een oorlogsfilm die speelt tijdens de tweede wereldoorlog, gaat een Amerikaanse onderzeebootbemanning op zoek naar een Enigma codeermachine. Met die machine slagen de Duitsers er namelijk al een poosje in om ongehinderd onderling te communiceren en daar merken de Geallieerden dagelijks de onplezierige gevolgen van. Als de Amerikaanse inlichtingendienst dan ook ontdekt dat een gehavende U-boot midden op de Atlantische oceaan ligt te wachten op reserve-onderdelen bedenken ze een truuk om stiekem de op het schip aanwezige Enigma-machine te onderscheppen: een Amerikaanse submarine moet zorgen dat zij daar als eerste is en op volle zee een overval plegen op het Duitse schip. Door zich voor te doen als de Duitse reparatieboot moet dat lukken voordat de Duitsers de tijd hebben om een noodsignaal uit te zenden. Vervolgens laat je dan het schip zinken en maak je de pleiterik, zodat de echte reparatieboot onverrichterzake en zonder argwaan terugkeert met het idee dat de Enigma machine veilig en onbereikbaar op de zeebodem ligt. Appeltje-eitje natuurlijk. Als er één volk ter wereld in staat is om te doen alsof ze Duitse monteurs zijn...
Op zich is dit een interessant gegeven, maar waarom zijn die Britten nou zo boos? Omdat niet Amerikaanse maar Britse troepen als eerste een Enigma-machine op een onderzeeboot hebben veroverd! De Amerikanen hebben een paar maanden later ook een U-boot gevangen, maar die had geen Enigma-machine aan boord. Wel een hoop Duitsers en vijftien kratten zuurkool. Kun je nagaan wat een lucht er uit dat luikje kwam.
Hoe dan ook: de film beweert niet dat het om een waargebeurd verhaal gaat en in de aftiteling wordt een en ander rechtgezet. Nou, lekker dan. Net alsof iemand een film maakt over een jonge, aantrekkelijke, charismatische, Nederlandse columnist, de hoofdrol laat spelen door zo'n omhooggevallen soapacteurtje en pas in de aftiteling meldt dat het eigenlijk over MIJ gaat!
Maar goed, voorlopig heb ik het alleen maar over het plot gehad. (Van Dale zegt 'de' plot, maar Van Dale kan het boom in.) In grote lijnen weet je nu vast wel wat je te wachten staat: iedereen fluistert, er ontstaan lekken, torpedo's razen voorbij, het water komt tot de knieën of hoger en de radio gaat stuk. À propos, gefluister... dat je fluistert als het schip doodstil ligt en er een vijandelijke onderzeeboot naar je op zoek is begrijp ik wel, maar waarom ze dat nog steeds doen als de twee dieselmotoren op volle kracht draaien lijkt me wat overdreven. Het kan macht der gewoonte zijn, maar evenzogoed lijkt het me niet erg praktisch. Ik kan me in mijn Daihatsu Cuore met 850 cc drieklepsmotor al nauwelijks verstaanbaar maken als we harder gaan dan vijftig kilometer per uur! (Je moet ook schakelen, onderzeebootspecialist. - Ed.)
Slechts één cliché wordt overgeslagen en dat is die waarbij een bemanningslid razendsnel een waterdichte deur moet sluiten en zo zijn beste vriend door het ruitje heen ziet verzuipen. Ik kon er echter niet mee zitten want de mogelijkheden met een onderzeeboot zijn nu eenmaal vrij beperkt en uiteindelijk gaat het om de mensen in het blik.
Och heden ja, de mensen. Ben ik helemaal vergeten! Dat komt: ze zijn zo eendimensionaal als een lintworm die onder een stoomwals is geraakt. Met ongeveer net zoveel karakter. De belangrijkste figuur is Luitenant Andrew Tyler (Matthew McConaughey, de hoofdrolspeler in EdTV die deze keer een érg ongure kop weet te trekken terwijl hij toch de good guy is), met ondersteunende rollen van grote namen als Harvey Keitel, Jon Bon Jovi en Bill Paxton. Ik had die hele Jovi niet herkend, maar ik ben dan ook geen meisje van twaalf. Voor een aantal rollen werden Duitse acteurs ingezet, maar er zijn ook wat Amerikanen die moeten doen alsof ze Duits spreken en volgens mij trapt zelfs een dove Chinees die vroeger door zijn klasgenootjes werd uitgelachen omdat hij slecht was in Duits en na twee lessen is weggebleven waarna hij stiekem met illegaal vuurwerk ging spelen en zo dus doof werd, met als gevolg dat hij onbewust een extra grote afkeer kreeg voor Duits en (Jajaja, zo kan-ie wel weer! - Ed.) niet in hun imitatie.
Tyler is eerste officier op het schip dat de onderscheppingsmissie moet uitvoeren. Hij heeft ruzie met zijn kapitein (Paxton) omdat die hem weer eens een promotie door de neus heeft geboord, maar uiteraard krijgt hij toch de kans om het commando te gaan voeren, al is het dan op een zwaarbeschadigde Duitse onderzeeboot. Daar wilde ik het maar bij laten wat het verhaal betreft. Het is gewoon niet bijzonder goed, maar ook niet storend slecht.
Het moet niet makkelijk zijn geweest om deze film te produceren: het interieur van twee onderzeeboten werd nagemaakt als filmset en daar werden vervolgens duizenden liters water in gepompt. In grote zoutwatertanks dreven levensgrote modellen van een bovendek waar de acteurs op konden staan (tijdens een flinke storm, die dus ook nog moest worden nagebootst) en er komt zelfs een complete Duitse destroyer (onderzeebootjager) aan te pas. Pas als die er aan gaat zie je dat de computer een handje heef geholpen, maar de authenticiteit druipt verder van de film af. Zo was het dus, op zo'n schip. En dan maakt een hoop goed. Er is zelfs gefilmd op zee. Wel slordig dat de Amerikanen aan het begin in veel te krappe uniformen rondlopen. Het was echt geen gezicht en ik loop zelf rustig drie dagen met een chocoladevlek op mijn shirt rond maar dit zag ik zelfs.
Andere bekende onderzeebootfilms zijn The Hunt For Red October met Sean Connery, de heel onderhoudende comedy Down Periscope met Kelsey Grammar en uiteraard de bekende serie 'Operation Petticoat' met Tony Curtis en Cary Grant. In al die films zie je dezelfde scenes terugkomen, dus als je wat dat betreft genoeg onderzeeboten hebt gezien kun je U-571 met een gerust hart overslaan. Zoek je een beetje actie en spektakel in de bioscoop of houd je van oorlogsfilms, ga dan gerust kijken.
Score: 6,5/10
Martijn Warnas
|
Alle informatie op Warnas' Movie Academy is eigendom van Warnas.net en mag niet op een andere manier worden bekeken, verspreid, geciteerd of gebruikt dan door het bezoeken van deze website, behoudens schriftelijke toestemming van de maker, te bereiken via . 
|