The Insider is gebaseerd op een waargebeurd verhaal. Helaas was dat verhaal van zichzelf zo droog dat er een paar dingen bij moesten worden verzonnen voor je van een onderhoudend script kon spreken. Dat is maar ten dele gelukt.
Jeffrey Wigand (Russell Crowe) werkte ooit als hoofd research voor een sigarettenfabrikant. Zijn werk bestond eruit om de chemische effecten van tabaksrook op het menselijk lichaam te bestuderen. Je zou denken dat de fabrikant met die gegevens aan de slag gaat om een saffie zo safe mogelijk te maken, maar zoals we inmiddels weten had de tabaksindustrie schijt aan de volksgezondheid: de gegevens werden juist gebruikt om sigaretten nog verslavender te maken. Dat heeft geleid tot bijna 250 miljard aan schadevergoedingen. Niet in de film, maar in werkelijkheid.
Jeffrey Wigand bestaat ook echt en heeft daadwerkelijk veel gelazer gekregen toen hij ondanks zijn geheimhoudingsplicht tegenover zijn werkgever de feiten naar buiten bracht bij het CBS-programma '60 Minutes'.
Het begint allemaal als 60 Minutes-producer Lowell Bergman van een anonieme afzender een rapport ontvangt over onderzoek door onderzoeksinstituut Brown & Williamson naar de effecten van een speciale stof die de opname van nicotine in het bloed moet versnellen. Hij snapt er de ballen van en benadert Jeffrey Wigand met de vraag om het rapport te verduidelijken. Jeffrey is net ontslagen, omdat hij het niet eens was met het toevoegen van die stof aan sigaretten. Toch is hij nog afhankelijk van zijn vorige baas, onder meer omdat deze zijn ziektekostenverzekering betaalt. In Amerika kun je dat namelijk als privé-persoon nauwelijks opbrengen en zeker niet als je werkeloos bent. Aanvankelijk heeft Wigand dus absoluut geen zin om Bergman te woord te staan. Bergman blijft echter aandringen en belooft dat CBS Wigand financieel zal steunen, ook als het op een rechtszaak aankomt. Uiteindelijk geeft Wigand dan een interview waarin hij vertelt dat de tabaksindustrie willens en wetens de boel heeft zitten belazeren. Het interview wordt opgenomen en ingepland voor de uitzending.
Uiteraard proberen de 'zeven dwergen', oftewel de zeven grote tabaksfabrikanten, uit alle macht om uitzending te voorkomen. Dat betekent niet alleen dat Wigand te maken krijgt met eindeloze juridische procedures, maar ook dat hij en zijn gezin bedreigd worden. Zijn vrouw, die hem toch al als een lopende bankrekening beschouwde, laat zich van hem scheiden. Tot overmaat van ramp begint er een lastercampagne tegen Wigand, om hem vooraf alvast in diskrediet te brengen.
Dan blijkt ook nog eens dat CBS, de zender waar 60 Minutes op te zien is, het opeens niet meer aandurft om het item uit te zenden. Dat is wel ongeveer het laatste wat Wigand wil horen. Alleen Bergman blijft achter hem staan en probeert van vrienden bij andere media (zoals de New York Times) steun te krijgen.
Zoals gezegd: er is wat gerommeld met de feiten. Zo kwam the Wall Street Journal uit eigen beweging met een artikel over de lastercampagne tegen Wigand en is nooit bewezen dat de bedreigingen aan zijn adres afkomstig waren van de tabaksindustrie. Wigands ex beweert zelfs dat hij sommige bedreigingen zelf in scéne heeft gezet. Voor ons maakt dat allemaal weinig uit, maar voor mij voegen die veranderingen (er zijn er meer) weinig toe: als je dan toch aan het fantaseren slaat, doe er dan meteen een paar lekkere ontploffingen bij.
Dat is echter niet het geval: The Insider heeft nog het meest van een rechtbankdrama en dat genre moet je liggen. De film duurt meer dan 2,5 uur en dat is wel heel lang voor zo'n rustig verhaal.
Je zou overigens denken dat de film één lange litanie tegen de tabaksindustrie is, maar dat is niet eens het belangrijkste thema. De film probeert ook niet om rokers te bekeren. Zelf ben ik overigens fanatiek niet-roker, dus ik weet dat het zinloos is om die junks aan te spreken. De meesten stoppen pas als ze teer op gaan hoesten en tot die tijd is het maar het beste om ze als paria's te behandelen: zelfs de wetenschap dat hun verslaving door fabrikanten opzettelijk verhevigd wordt zal de meesten slechts de schouders doen ophalen. Nee, het belangrijkste thema is journalistieke integriteit. Wat mij betreft is dat ook boeiend, maar als jij liever grappige ruimtewezentjes op het witte doek ziet kan ik je dat niet kwalijk nemen.
Al Pacino was na 'Any Given Sunday' wat mij betreft hard toe aan een herkansing. Niet dat hij zelf slecht speelde, maar om nu alleen voor die markante kop en die schorre stem naar de bioscoop te gaan is ook weer wat overdreven. Ook hier speelt Al weer goed, maar helaas is hij voor deze rol de verkeerde keuze: Pacino casten als TV-producent is hetzelfde als Pino het Journaal laten presenteren. Al moet gewoon lekker boeven spelen, mafiafiguren of desnoods een footballcoach. Maar geen journalist. Tenminste, geen brave.
Russel Crowe is daarentegen erg goed op zijn plaats in de rol van de veelgeplaagde Wigand. Wat mij betreft is hij de echte hoofdrolspeler, niet Pacino. Aan het eind van de film ziet hij er zo afgetobd uit dat je hem vol wil gieten met jus d'orange en valiumtabletten.
Al met al een lange zit maar toch vrij onderhoudend. Een ding is zeker: wie deze film gezien heeft bedenkt zich wel tien keer voor hij de geheimen van zijn baas bedrijf aan de grote klok hangt...
Score: 7/10
Martijn Warnas
NB: Voor wie precies wil weten wat er allemaal verzonnen is: zie de review van Roger Ebert in de Chicago Sun Times.
|
Alle informatie op Warnas' Movie Academy is eigendom van Warnas.net en mag niet op een andere manier worden bekeken, verspreid, geciteerd of gebruikt dan door het bezoeken van deze website, behoudens schriftelijke toestemming van de maker, te bereiken via . 
|