Je hebt van die mensen die in principe niet naar animatiefilms gaan. Op basis van een paar Japanse kindertekenfilmseries en slechte herinneringen aan Bambi hebben ze besloten dat het genre voor hen niet interessant is. Ze zien liever een mooi drama of desnoods, als het echt niet anders kan, een comedy.
Die mensen doen zichzelf al jarenlang groot onrecht aan. Animatie, of het nu gaat om tekenfilm (Keizer Kuzco), klei (Chicken Run) of computeranimatie (vanaf Toy Story tot Shrek) is al lang volwassen geworden en veel van deze films hebben een onderhoudende, intelligente en geestige verhaallijn. Dat is ook niet zo gek als je bedenkt dat de productie van dit soort films vaak veel langer duurt dan bij zogeheten 'live-action' films. Er wordt dus ook langer over nagedacht. Bovendien weet zo'n film vaak zowel kinderen als volwassenen te boeien. Kom daar maar eens om bij een gemiddelde actiefilm.
Shrek, trouwens niet van Disney maar van Dreamworks, is ook weer zo'n kunstwerkje. Ik ben laaiend enthousiast. Als je deze film niet leuk vindt, moet je echt zo snel mogelijk aan de Prozac.
Shrek is een Oger. Ik weet ook niet precies wat dat is, maar het valt in de categorie van de Trollen, Orcs, Willibrorden en Goblins. Shrek is groen, woont in een moeras en verlangt weinig meer van het leven dan rust aan zijn hoofd en een modderdouche in de buurt.
Dat moeras ligt in het grondgebied van Lord Farquaad, een klein en gemeen ettertje dat als ideaalbeeld een zo ordelijk mogelijke samenleving voor ogen heeft. Daarin is bijvoorbeeld geen plaats voor allerlei rare niet-menselijke wezens, dus organiseert hij een heuse razzia in het plaatselijke sprookjesbos, waarbij de halve Disney-collectie het moet ontgelden: Tinkerbell zit in een kooitje, Gepetto komt Pinokkio inleveren voor een handvol zilverlingen, de zeven dwergen gaan achter slot en grendel en alles wat verder ook maar vaag op een heks of een kabouter lijkt wordt door de mensen in ruil voor een aardige premie aan de autoriteiten overgedragen. Een van die wezens is een pratende ezel.
Shrek heeft aanvankelijk geen last van deze acties, want geen zinnig mens haalt het in zijn hoofd om bij hem in de buurt te komen. Ogers staan immers bekend als menseneters. Als hij echter tegen wil en dank de inmiddels ontsnapte ezel beschermt, heeft hij er niet alleen een ongewenste vriend bij maar dumpt Farquaad de rest van de sprookjescollectie in zijn mooie, rustige moeras. Omdat Shrek niet van zoveel bezoek gediend is, gaat hij naar Farquaad om te vragen of die zijn moeras weer wil ontruimen.
De uitkomst van dat gesprek is simpel: Shrek krijgt zijn zin, als hij even zo vriendelijk wil zijn een prinses te bevrijden. Farquaad wil namelijk graag trouwen, want in een ordentelijk land is de koning natuurlijk netjes gehuwd. Zijn oog is gevallen op prinses Fiona. Zij woont in een verlaten kasteel, dat wordt bewaakt door een draak. Shrek ziet geen andere keuze en gaat op weg, hardnekkig gevolgd door een ezel die maar niet in wil zien dat zijn vriendschap niet gewenst is.
Om een idee van het soort humor te geven zou ik eigenlijk een paar grapjes moeten vertellen. Ergens is dat jammer, want in de film zie je ze dan aankomen. In plaats daarvan beschrijf ik liever een paar hele kleine details. Zo is de parkeerplaats rond het kasteel van Farquaad ingedeeld in vakken met herkenbare elementen, zoals vak Lancelot. Bij de ingang zijn draaihekjes, waar je normaal gesproken word begroet door een man met een vrolijk masker, maar als deze Shrek aan ziet komen schrikt hij en rent hij naar binnen. Omdat hij echter keurig de rij volgt (zo'n rij van paaltjes met een touw ertussen) moet hij telkens tien meter heen en weer rennen om een meter verderop te komen. Ondertussen blijft hij gillen. Ik lig dan echt onder mijn stoel hoor. Maar zoals bij zoveel humor: je moet er eigenlijk bij zijn. Okay, eentje nog: als je binnenkomt krijg je via een volautomatische poppenkast de gedragsregels binnen het kasteel te horen. En als dat voorbij is maakt de automaat een souvenirfoto. Moet je die kop van Shrek zien! Whahaaaa! Oh laat ook maar, ga zelf maar kijken.
Toy Story ging niet voor niets over speelgoed: het was al heel wat om plastic voorwerpen te laten bewegen, maar zaken zoals gras, steen en zeker mensengezichten waren voor die tijd eigenlijk net iets te moeilijk en kwamen dus zo min mogelijk in beeld. In Shrek is wat dat betreft een grote stap voorwaarts gemaakt: hoewel het niet de bedoeling was om een zo realistisch mogelijke landschap na te maken, komt de omgeving erg 'echt' over. Je ziet, bij wijze van spreken, elke afzonderlijk grasspriet opveren als Shrek zijn voet optilt en zaken zoals bomen en muren hebben een duidelijk reliëf.
Deze keer heb ik zowel de Engelse als de Nederlandse versie gezien. Het is wel eens aardig om die te vergelijken, omdat de Nederlandse uitvoering over het algemeen niet om aan te horen is. Deze keer valt dat echter honderd procent mee. Ik wilde er voor de gein eens wat dieper op ingaan. Tenslotte is geluid de helft van de film.
In de Engelse versie is de stem van Shrek die van Mike Meyers (Austin Powers), met een licht Iers accent. De Nederlandse Shrek heeft de stem van Peter Paul Muller. Ik ken die man verder niet, maar hij krijgt een voldoende en dat is voornamelijk omdat Meyers er ook niet echt iets speciaals van maakte.
De ezel heeft de Engelse stem van Eddy Murphy en dan denk je voor Nederland natuurlijk meteen aan Frans van Deursen (In De Vlaamse Pot). Of eh... juist absoluut niet. Het was even wennen, maar eerlijk is braaf: Van Deursen is zeker zo grappig als Murphy. En ook beter te verstaan. Dat is vrij belangrijk, want een groot deel van de grappen zit verscholen in het machinegeweer-achtige geratel van dit beest.
In het Engels is Cameron Diaz prinses Fiona en voor Nederland werd dat Angela Schijf. Dat meisje weet een bloedirritant kindvrouwtjestoontje aan te slaan (dat oefent ze elke avond in de musical 42nd Street) maar toevallig is dat in dit geval precies de goede keuze. Maar nou weten we het wel, Schijf!
Lord Farquaad heeft in het origineel de stem van de onovertroffen John Lithgow (3rd Rock From The Sun) en daarvoor is Arnold Gelderman himself maar achter de microfoon gaan zitten. Die man is begonnen met de stem van lolsmurf en is sindsdien niet weg te rammen bij Metasound. Ik ken echt geen Nederlandse nasynchronisatie waarin hij niet te horen is en hoewel dat het effect oproept van een Duitse film (daar lijkt het ook alsof ze maar twee acteurs hebben die alle stemmen in alle films doen) moet je toegeven dat hij een prima boevenstem heeft.
Een speciale vermelding krijgt Gaston Starreveld, die is uitgekozen voor de stem van een toverspiegel. In deze spiegel krijgt Lord Farquaad op een 'Prijzenslag'-achtige wijze informatie over de op dat moment beschikbare prinsessen en daar past die misselijkmakende, glijerige 'kom maar naar beneden en sla je slag'-stem van Starreveld perfect bij. Zijn Amerikaanse tegenhanger is een 'gewone' acteur dus in de Nederlandse versie krijgt deze grap zelf een extra laag.
Zo, dat was het wel weer. Niet alleen is Shrek een leuke film, maar je kunt ook met een gerust hart naar de Nederlandse versie. En dat is wel fijn, aangezien die een stuk makkelijker te vinden zal zijn. Ik weet niet wat voor manisch-depressieve psychoot een film waarin een peperkoekmannetje gemarteld wordt door hem ondersteboven in een glas melk te houden aan zich voorbij zou laten gaan, maar ik hoef hem in elk geval niet tegen te komen. De rest van u heb ik nu hopelijk bekeerd. Enne, UIP? Ik bel nog wel even om mijn rekeningnummer door te geven.
Score: 9/10
Martijn Warnas
|
Alle informatie op Warnas' Movie Academy is eigendom van Warnas.net en mag niet op een andere manier worden bekeken, verspreid, geciteerd of gebruikt dan door het bezoeken van deze website, behoudens schriftelijke toestemming van de maker, te bereiken via . 
|