Asif is een jaar of twintig en volgens zijn moeder is het tijd dat hij naar Pakistan gaat en daar kennis maakt met het meisje dat ze voor hem heeft uigezocht, een kind dat natuurlijk geen nee kan zeggen omdat zijn zakgeld al meer is dan dat hele dorpje van haar ooit zal verdienen. (Zijn moeder formuleert het anders maar als filmcriticus ben ik goed in interpreteren.) Asif gehoorzaamt en gaat naar Pakistan. Hoewel we het meisje zelf nooit zien maakt hij kennis met haar en wil inderdaad meteen trouwen. Wie had dat gedacht, ware liefde na vier dagen? Om dit heugelijke feit te vieren belt Asif drie vrienden in Engeland en vraagt ze naar Pakistan te komen voor de bruiloft. Natuurlijk doen ze dat en het wordt een dolle boel daar. Buikloop, cultuurshock, alles erop en eraan.
Wat er dan gebeurt is me niet helemaal duidelijk. Het zou kunnen dat ik iets gemist heb omdat bij de persvoorstelling de ondertiteling nog niet af was en er heel wat flarden Arabisch (of Farsi, of Urdu, of weet ik hoe het heten mag) in het verhaal voorkomen. En dat Engelse accent van die jongens is ook niet echt op BBC-niveau. Maar eerlijk gezegd vermoed ik dat het hier gaat om een lacune in het verhaal van de jongens zelf: na een paar bezoekjes aan een moskee, waarbij de Imam in de preek geroepen heeft dat de Islamitische broeders in Afghanistan (waar Amerika op dat moment op zoek is naar Bin Laden) gesteund moeten worden. En dat is voor deze Engelse straatschoffies, die zichzelf kennelijk als vrome moslims beschouwen, reden genoeg om de hele bruiloft te vergeten en te beginnen aan een lange busreis naar de grens met Afghanistan. Daar is een exodus aan de gang van allerlei scharrebakken die zo snel mogelijk de benen willen nemen. En wat doet ons McDonalds-kwartet? Ja hoor, ze gaan in een nóg rottere auto de grens over. Wat gaan ze daar doen, voedselpakketten uitdelen? Die hebben ze niet bij zich. Mensen verplegen? Man, ze kunnen amper een pleister plakken en zijn zelf uitgeput van de diarree.
Het verhaal maakt het niet duidelijk, maar ik kon maar een conclusie trekken: ze wilde met de Taliban mee gaan vechten tegen de Amerikanen. En als dat niet het geval was, dan doen ze wel allemachtig veel moeite om die indruk te wekken.
Overigens komen ze niet ver: ze hangen een etmaal rond in een belegerd dorpje, geheel verzwakt en levend van de voorraden van de plaatselijke bevolking (of strijders, dat verschil zie je amper). Tijdens een hevig bombardement worden ze in een auto geladen en voor ze het zelf door hebben worden ze opgepikt door soldaten van de Noordelijke Alliantie. Die kwakken ze zonder veel omhaal in een container, waar voor de frisse lucht wat gaten in worden geschoten. Niet dat het helpt, want in die bomvolle container legt de een na de ander het loodje. Uiteindelijk komen de overlevenden op een Amerikaanse militaire basis en daar begint een hele lange periode van gevangenschap, waarbij ze uiteindelijk ook worden overgevlogen naar Guantanamo Bay.
Eigen schuld, dikke bult.
Natuurlijk zaten die Amerikanen ook fout. Net als in Irak geen massavernietigingswapens waren, was Bin Laden vast niet te vinden door Daisycutters op Afghanistan te gooien. Bovendien zou het de soldaten en de inlichtingenofficieren die de verhoren doen al vrij snel duidelijk moeten zijn geworden dat ze hier te maken hadden met drie (de vierde is tegen die tijd al dood) Britse kaffertjes, die weliswaar een goed pak slaag verdienen maar die net zo weinig te maken hebben met de Taliban als Rita Verdonk met Foster Parents. Trouwens, mensen opsluiten zonder enige vorm van rechtshulp en dan nog martelen ook, dat kun je niet maken als beschaafd land. Althans, niet bij mensen waarvan je na een jaar nog niet meer weet dan dat ze in Allah geloven en wel eens een auto gejat hebben.
Evenzogoed had ik echt geen seconde medelijden met deze heren. De film is overigens wel erg goed gemaakt. Het is een soort gedramatiseerde documentaire, gefilmd alsof er toevallig altijd iemand met een camcorder rondliep. Denk nu niet meteen aan de Blair Witch, maar er wordt hier met minimale middelen echt de indruk gewekt dat je als kijker het verhaal meebeleeft. Dat maakt de verhoren en het verblijf in de gevangenis erg indrukwekkend. Een heel gepolijste stijl, zoals je bijvoorbeeld van Stephen Spielberg zou verwachten, zou voor dit verhaal minder goed gewerkt hebben. Overigens is dit een film van Michael Winterbottom, die altijd van die vreemde projecten opzoekt. Voor een ontzettend laag bedrag wist hij een oorlog en een gevangenis te recreëren die, mede door de mix met nieuwsbeelden, aanvoelen alsof het allemaal echt op dat moment en op die plek gebeurt. Vakwerk, heet dat. De drie jongens worden trouwens gespeeld door acteurs, maar de échte 'Tipton Three' zoals ze in Engeland bekend werden, zijn af en toe te zien in interviewfragmenten.
Ik kan nog wel een tijdje door filosoferen over het recht en het onrecht in deze film, maar dat komt dus met name omdat het verhaal me zo gegrepen heeft. Het inkijkje in Guantanamo had niet realistischer kunnen zijn of aanvoelen en tegelijk is het grappig om een film te zien waarbij beide partijen in feite de boef zijn. Ik maak me sterk dat ik, als ik door onoplettendheid toevallig ook in zo'n oranje overall terecht was gekomen, er toch binnen een paar dagen weer uit zou zijn geweest. Ik zou bijvoorbeeld bij elke ondervraging begonnen zijn met die mop over Mohammed en dat schaap met aambeien. Maar wat deden deze slimmeriken? Die gingen lekker ruzie zoeken en de bink uithangen. Althans, dat beweren ze achteraf. Ik geloof er niet zo in, maar dat neemt niet weg dat Road To Guantanamo alleen al vanwege de filmische aanpak een ontzettend goede en boeiende film is, hoe je ook over die jongen of de Amerikanen mag denken.
Score: 8/10
Martijn Warnas
Naschrift: de persmap is een stuk duidelijker dan de film, maar aangezien ik niet aanneem dat je die erbij krijgt vind ik dat niet tellen. Het was kennelijk de bedoeling van de heren om daar te gaan helpen (Amerika was toen nog niet echt begonnen met de aanval) en na het eerste bombardement hebben ze zelfs geprobeerd om weer naar huis te komen. Kan wel wezen, maar feit blijft dat 'fuck you' zeggen tegen iemand die jou ervan verdenkt dikke maatjes met Bin Laden te zijn gewoon geen slimme zet is.
|
Alle informatie op Warnas' Movie Academy is eigendom van Warnas.net en mag niet op een andere manier worden bekeken, verspreid, geciteerd of gebruikt dan door het bezoeken van deze website, behoudens schriftelijke toestemming van de maker, te bereiken via . 
|