

In 1961 was de koude oorlog in volle gang. Beide kanten hadden ruim voldoende kernwapens om de hele aardbol meerdere keren op te blazen, maar voor militairen is dat een reden om er nog een schepje bovenop te doen. Daarom bouwen de Russen de K-19, een nieuw type onderzeeboot met kernaandrijving. Kapitein Polenin (Liam Neeson) begeleidt het schip vanaf de bouw, zodat hij het zo goed mogelijk kent als er eenmaal mee gevaren gaat worden.
De bouw schiet echter niet erg op: tijdens een cruciale test van het lanceersysteem slaat er bijvoorbeeld een stop door. Als Polenins superieuren willen weten wiens schuld dat is, barst Polenin in woede uit: "Het is de schuld van de eikel die een schakelaar van 30 cent laat monteren waar er eentje van 50 had gemoeten!" Dat soort dingen hoort het Russische opperbevel echter liever niet: het is de bedoeling dat de K-19 binnen twee weken een missie uitvoert en dan moet je geen last hebben van een kapitein die alsmaar zeurt dat zijn schip lekt, rammelt en maar half af is.
Daarom wordt Polenin vervangen door Kapitein Vostrikov (Harrison Ford), een eikel van het zuiverste water. Ik bedoel, de man zou nog de zee op gaan in een lekke opblaasboot zonder bandenplaksetje als het de eer van de Sovjetunie zou redden. Zelfs het feit dat zijn vader naar de Goelag is gestuurd, ziet hij niet als een reden om aan de Partij te twijfelen. In ieder geval wordt Vostrikov de Kapitein en zal Polenin als eerste officier blijven dienen. Wat de manschappen betreft is er trouwens maar één de echte kapitein en dat is Polenin.
Precies volgens schema verlaat de K-19 het dok, hoewel het voor iedereen volslagen duidelijk is dat dit schip vanaf het begin verdoemd is: de champagnefles wilde niet breken, de verkeerde medicijnen worden afgeleverd en vervolgens wordt de scheepsarts doodgereden door de bestelwagen en de boot blijkt scheef te hangen in het water. Het kersje op de appelmoes is de kernreactor: die heeft vanaf het begin al kuren. Bovendien wordt een ervaren reactor-officier (wat een baan) wegens dronkenschap vervangen door een jochie dat net van de academie komt. Kortom, de situatie had alleen nog slechter kunnen zijn wanneer Willibrord Frequin had aangemonsterd als scheepspsychiater.
Eenmaal op zee begint kapitein Vostrikov met een serie pittige oefeningen, waarbij branden, lekkages en technische storingen worden gesimuleerd. Daarna brengt hij het schip naar 300 meter diepte, terwijl er toch duidelijk in de handleiding staat dat 250 meter de absolute grens is. Kortom, Vostrikov doet niet bepaald zijn best om de bemanning voor zich te winnen. Iedereen kijkt dan ook naar Polenin, maar die volgt tandenknarsend alle orders op.
De eerste missie is als volgt: er moet van onder het Poolijs een laket gelanceerd worden zonder kernlading, waardoor de Amerikanen met eigen ogen kunnen zien dat de Russen elk gewenst moment kunnen toeslaan. De Russen gaan er (terecht) van uit dat de Amerikanen dat gebied voortdurend in de gaten houden. Tijdens deze reis gaat er echter iets helemaal fout...
Zeg, kun je raden wat het is? Een rammelend schip met een kernreactor, onder verantwoordelijkheid van een kersverse, appelgroene officier? Ze hebben er speciaal een set voor gebouwd, zoals in het begin van de film te zien is. Hee, wat denk jij nou dat er fout gaat? Raad nou eens? Ik gok dat de havermout op raakt, of dat ze op een ijsberg botsen.
Als ik heel eerlijk ben, is deze film niet zoveel bijzonders. We hebben het allemaal al eens gezien, in klassiekers als The Hunt For Red October, de recente film U-571 en zelfs in comedy's als Down Periscope en in de stokoude serie Operation Petticoat. Ik weet het nou wel. Bovendien lijkt het alsof Ford en Neeson speciaal hun kaken op elkaar hebben laten naaien om twee stoere Russen te kunnen spelen. De enige meerwaarde is dat dit allemaal gebaseerd is op waargebeurde feiten, die nog niet zo lang 'boven water' zijn gekomen. Nou, prachtig. Oh, mocht je denken dat de gebeurtenissen met de Kursk nog een rol spelen, of de film een extra dimensie geven: welnee. K-19 is spannend, wordt al met al toch goed gespeeld en krijgt zeker een voldoende. Maar zo is het wel weer genoeg met die onderwaterflauwekul, Hollywood.
Score: 6/10
Martijn Warnas